انواع سبزی کوهی و خواص درمانی آن ها
سبزی های کوهی نه تنها از منظر طعم و عطر بسیار جذاب هستند، بلکه خواص درمانی بی نظیری نیز دارند که برای سلامتی بدن بسیار مفید است. این گیاهان که به طور طبیعی در مناطق کوهستانی می رویند، در طب سنتی به عنوان داروهای طبیعی برای درمان بیماری های مختلف مورد استفاده قرار می گیرند.
در اینجا به معرفی انواع سبزی های کوهی و خواص آن ها خواهیم پرداخت. همچنین، گلخانه آریانا با ارائه این سبزی های مفید به مشتریان خود، در جهت تأمین سلامت و رفاه افراد قدم برداشته است.
خشک کردن و نگهداری سبزی کوهی
سبزی های کوهی به دلیل طعم و خواص درمانی بی نظیرشان مورد توجه بسیاری از افراد قرار دارند. برای حفظ عطر و خواص این سبزی ها، خشک کردن و نگهداری صحیح آن ها اهمیت ویژه ای دارد. در ادامه بهترین روش های خشک کردن و نگهداری سبزی های کوهی را معرفی می کنیم:
روش های خشک کردن سبزی کوهی:
- خشک کردن طبیعی (آفتاب یا سایه): سبزی ها را پس از شست و شو کامل، روی یک پارچه نخی در محیطی با تهویه مناسب قرار دهید. خشک کردن در سایه موجب حفظ بهتر رنگ و عطر می شود.
- استفاده از دستگاه خشک کن: این روش سریع تر است و برای حجم زیاد سبزی ها توصیه می شود. دمای دستگاه را بین 40 تا 50 درجه سانتی گراد تنظیم کنید تا خواص سبزی حفظ شود.
- خشک کردن در فر: فر را روی کمترین دما (حدود 50 درجه) تنظیم کرده و سبزی ها را روی سینی مخصوص قرار دهید. درِ فر را نیمه باز بگذارید تا رطوبت خارج شود.
روش های نگهداری سبزی کوهی:
- نگهداری در ظروف شیشه ای: پس از خشک شدن کامل، سبزی ها را در ظروف شیشه ای در بسته و در جای خنک و تاریک نگهداری کنید.
- فریزکردن: سبزی های تازه را شسته و پس از خشک شدن، در کیسه های زیپ دار فریزر کنید. این روش برای نگهداری طولانی مدت مناسب است.
- پودر کردن: سبزی های خشک شده را پودر کرده و در ظرف دربسته نگهداری کنید. این روش برای استفاده سریع در آشپزی کاربرد دارد.
پرورش سبزی کوهی در خانه
اگر به طعم و خواص سبزی های کوهی علاقه دارید، می توانید برخی از انواع آن را به راحتی در خانه پرورش دهید. سبزی هایی مانند پونه کوهی، آویشن و کاکوتی گزینه های مناسبی برای کاشت در خانه هستند. پونه کوهی گیاهی مقاوم و سازگار با شرایط خانگی است. آویشن به نور زیاد و خاک سبک نیاز دارد و کاکوتی نیز مقاوم در برابر کم آبی بوده و برای گلدان مناسب است.
برای پرورش سبزی های کوهی در خانه، به شرایط خاصی نیاز دارید. این گیاهان به نور زیاد و مستقیم نیاز دارند و روزانه حداقل 6 ساعت نور طبیعی برای رشد مناسب آن‌ها ضروری است. خاک سبک و غنی از مواد آلی مانند ترکیبی از خاک باغچه و کود کمپوست برای کاشت سبزی های کوهی مناسب است. آبیاری باید به طور متوسط انجام شود. خاک را مرطوب نگه دارید اما از آب دادن بیش ازحد بپرهیزید. برای رشد بهتر گیاهان، هر دو ماه یک بار از کود های ارگانیک یا مایع استفاده کنید.
معرفی 8 سبزی کوهی پرطرفدار
1- شوید کوهی:
شوید کوهی یا فراله گیاهی بومی دامنه های زاگرس است که شباهت زیادی به شوید معمولی دارد، اما در عطر، طعم و خواص درمانی از آن متمایز است. این گیاه دارای ترکیبات فعال زیستی است که به کنترل فشار خون، تنظیم قند خون و کاهش چربی خون کمک می کند.
شوید کوهی علاوه بر خواص درمانی اش، در طعم دهی به غذاها، به ویژه دوغ و ماست، محبوب است. استفاده از این گیاه در تهیه شوید پلو، طعمی منحصر به فرد به آن می بخشد. همچنین، عطر ماندگار این گیاه پس از خشک شدن نیز حفظ می شود و در بسیاری از غذاها مورد استفاده قرار می گیرد. شوید کوهی به دلیل خواص ضد باکتریایی، در تقویت سیستم ایمنی بدن نیز موثر است.
2- کاکوتی کوهی:
کاکوتی گیاهی بومی مناطق کوهستانی استان خراسان شمالی است که خواص دارویی زیادی دارد. این گیاه به دلیل طعم مطبوع و خواص درمانی اش، از گذشته در طب سنتی برای درمان بیماری هایی مانند دل پیچه، سرماخوردگی، آنفولانزا و اختلالات گوارشی استفاده شده است. علاوه بر خاصیت درمانی، کاکوتی به عنوان چاشنی در چای، دوغ و غذاها به کار می رود و به دلیل خواص تسکین دهنده‌اش، برای کاهش دردهای قاعدگی و تقویت قوای جنسی مردان مفید است.
این گیاه به علت ترکیبات ضد التهابی اش به تسکین دردهای روماتیسمی نیز کمک می کند. استفاده از کاکوتی در چای موجب بهبود طعم آن می شود و عطر دلپذیرش بر روی سیستم عصبی تأثیر آرام بخش دارد. در بسیاری از مناطق کوهستانی، کاکوتی به عنوان یک گیاه دارویی ارزشمند شناخته شده است.
3- چای کوهی:
چای کوهی که به چای چوپان نیز شهرت دارد، یکی از گیاهان بومی مناطق کوهستانی است که خواص درمانی بسیار زیادی دارد. این گیاه به عنوان یک تسکین دهنده طبیعی برای مشکلات گوارشی و ادراری شناخته شده است. خاصیت ضد باکتریایی چای کوهی باعث بهبود عملکرد سیستم گوارشی و تسکین التهابات می شود.
همچنین این گیاه به دلیل اثرات آرام بخش خود، برای کاهش استرس و اضطراب بسیار مفید است. چای کوهی همچنین در درمان درد های مفصلی و روماتیسمی مؤثر است و کیفیت زندگی افراد مبتلا به این بیماری ها را بهبود می بخشد. برای تهیه این چای، کافیست یک قاشق چای خوری از گیاه خشک را به مدت ۲۰ دقیقه در آب جوش دم کنید. مصرف عسل به همراه این دم نوش خواص درمانی آن را بیشتر می کند.
4- زیره کوهی:
زیره کوهی گیاهی یک ساله از خانواده چتریان است که به دلیل ترکیبات آروماتیک خود، در طب سنتی کاربرد زیادی دارد. این گیاه در مناطق گرم و خشک، به ویژه مناطق کوهستانی ایران، به ویژه استان کرمان، می روید. زیره برای بهبود دستگاه گوارش و درمان مشکلات هاضمه شناخته شده است.
این گیاه به تحریک ترشح آنزیم های گوارشی کمک می کند و در درمان مشکلاتی مانند سوء هاضمه و نفخ مؤثر است. همچنین، زیره به عنوان منبع غنی آهن در درمان کم خونی ناشی از فقر آهن کاربرد دارد. خواص ضد التهابی، ضد اسپاسم و آنتی اکسیدانی این گیاه باعث تقویت سیستم ایمنی بدن و کاهش التهابات می شود. در طب سنتی از زیره به عنوان دارویی برای بهبود عملکرد کبد و کاهش چربی خون استفاده می شود.
5- پونه کوهی:
پونه کوهی یک گیاه دارویی با طیف وسیعی از کاربردها در طب سنتی است. این گیاه در درمان بیماری هایی مانند تب، سرفه، آنفولانزا و مشکلات گوارشی بسیار مؤثر است. پونه کوهی به دلیل خواص ضد عفونی کننده اش، در مقابله با باکتری ها و ویروس ها به کار می رود و به تسکین درد های گوارشی کمک می کند. این گیاه همچنین در کشاورزی برای دفع آفات و حشرات مفید است.
علاوه بر این، پونه کوهی به عنوان یک چاشنی خوشبو در غذاها و نوشیدنی ها استفاده می شود و طعم بی نظیری به آن ها می بخشد. خواص ضد التهابی و ضد اسپاسم این گیاه، آن را به یک داروی طبیعی برای تسکین درد ها و التهابات بدن تبدیل کرده است. مصرف چای پونه کوهی در بهبود مشکلات تنفسی و دستگاه گوارش مؤثر است.
6- آویشن کوهی:
آویشن کوهی یکی از گیاهان معطر و ارزشمند است که در طب سنتی به دلیل خواص درمانی گسترده اش شناخته می شود. این گیاه حاوی ترکیبات فعال بیولوژیکی است که خواص ضد باکتریایی، ضدالتهابی و آنتی اکسیدانی آن را برجسته می کند. آویشن برای درمان مشکلات تنفسی مانند سرفه و برونشیت مؤثر است و به تقویت سیستم ایمنی کمک می کند. علاوه بر این، آویشن در درمان بیماری های پوستی مانند آکنه و التهاب های مزمن کاربرد دارد.
استفاده از روغن آویشن برای تسکین دردهای عضلانی و مفصلی نیز بسیار مؤثر است. همچنین مصرف چای آویشن برای بهبود کیفیت خواب و آرامش سیستم عصبی مفید است. این گیاه به عنوان یک چاشنی در غذاهای مختلف نیز استفاده می شود و طعم بی نظیری به آن ها می بخشد.
7- گل گاوزبان:
گل گاوزبان گیاهی است که در دامنه های کوه های البرز و زاگرس به وفور یافت می شود و یکی از گیاهان پرخاصیت است که برای تقویت اعصاب و آرام بخشی طبیعی شناخته شده است. این گیاه نقش مهمی در حفظ سلامت دستگاه گوارش دارد و به ویژه برای تقویت کیسه صفرا و درمان عفونت های مننژیت، مالیخولیا و جنون مفید است.
گل گاوزبان به دلیل دارا بودن مقدار زیادی منیزیم، می تواند از بروز انواع سرطان ها جلوگیری کند. همچنین، این گیاه به عنوان یکی از سبزی های کوهی محبوب برای تقویت اعصاب شناخته می شود و برای کاهش استرس و اضطراب بسیار مؤثر است. استفاده از گل گاوزبان در درمان بسیاری از مشکلات جسمی و روحی بسیار توصیه می شود. این گیاه همچنین به کاهش التهابات و بهبود عملکرد قلب کمک می کند.
8- شیرین بیان:
شیرین بیان گیاهی است که در بسیاری از نقاط ایران، به ویژه در حاشیه شرقی و شمال شرقی، رشد می کند و به دلیل خواص درمانی اش شهرت زیادی دارد. قسمت های زیرزمینی و ریشه این گیاه برای درمان مشکلات مختلف گوارشی و دندانی کاربرد دارد.
از عصاره شیرین بیان برای تهیه شربت های ضد سرفه و بهبود مشکلات تنفسی استفاده می شود. همچنین این گیاه به عنوان پماد برای درمان زخم های سطحی مانند زونا و التهاب‌های پوستی به کار می رود. یکی از مهم ترین کاربردهای شیرین بیان در طب سنتی، درمان بیماری های گوارشی از جمله زخم دوازدهه، زخم معده و حتی سرطان معده است.
سبزی کوهی مناسب برای آشپزی
سبزی های کوهی نه تنها عطر و طعم بی نظیری به غذاها می بخشند، بلکه خواص درمانی متعددی نیز دارند. برخی از بهترین سبزی های کوهی برای استفاده در آشپزی عبارت اند از آویشن کوهی، پونه کوهی، کرفس کوهی، کاکوتی و والک (سیرکوهی). آویشن کوهی برای طعم دهی به خوراک ها، کباب و دمنوش مناسب است. پونه کوهی گزینه ای عالی برای استفاده در دوغ، ماست و سالاد های خانگی است.
کرفس کوهی برای تهیه آش و انواع خورش کاربرد دارد. کاکوتی برای معطر کردن غذا های گوشتی و تهیه دمنوش استفاده می شود و والک نیز در کوکو، آش و سوپ به‌کار می رود.برای حفظ عطر سبزی های کوهی در آشپزی، بهتر است آن ها را در دقایق پایانی پخت اضافه کنید. همچنین، سبزی های تازه طعم قوی تری نسبت به انواع خشک شده دارند و باعث افزایش کیفیت غذا می شوند.
سخن پایانی
سبزی های کوهی با عطر و خواص منحصر به فرد خود، نه تنها طعم غذاها را بهبود می بخشند، بلکه فواید زیادی برای سلامتی دارند. با رعایت اصول جمع آوری، خشک کردن و نگهداری، می توانید از این سبزی های ارزشمند در طول سال بهره مند شوید. همچنین پرورش سبزی های کوهی در خانه راهی عالی برای دسترسی همیشگی به گیاهان تازه و طبیعی است.
با شناخت درست این سبزی ها و روش های استفاده از آن ها، می توانید تجربه ای لذت بخش و سالم در آشپزی و تغذیه خود داشته باشید. اگر به دنبال خرید یا پرورش سبزیجات ارگانیک هستید، گلخانه آریانا انواع آن را با بهترین کیفیت ارائه می‌دهد.